Bilgi Yönetim Sistemi

Sistem farklı yararlanıcılar göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır:

• Biyolojik çeşitlilik, koruma ve benzeri çeşitli alanlardan uzmanlar için coğrafi temelli bilgilerin paylaşılabileceği bir platform
• Yararlanıcıların, birbirlerinden uzak olsalar dahi proje ve bölge ile ilgili bilgileri paylaşarak temasta kalmalarını sağlayacak bir sanal sosyal grup
• Proje ile ilgilenen ziyaretçilerin ilgili doküman ve görsellere sayısal ortamda ulaşmalarını sağlayan bir kaynak 

BYS, saha gözlemleri önceki çalışmalar dahil, çeşitli kaynaklardan bilgi toplayabilmektedir. Bu bilgilerin sisteme kolay aktarılabilmesi için genel coğrafi formatları tanımakta, proje bileşenlerine özel verileri otomatik olarak sisteme aktarabilmektedir. Aynı zamanda standart formatlarda bu verilerin uzmanlar tarafından yönetilebilmesini ve başka sistemlere aktarmalarını olanaklı kılmaktadır.

Kapsamlı yönetim uygulaması, kullanıcıların yetkileri çerçevesinde sisteme erişimini ve kullanışlı bir biçimde, yayınlanan tüm içeriği kontrol etmelerini sağlamaktadır.Sistem çoklu dil desteğine sahiptir. İlk aşamada Türkçe, İngilizce ve Bulgarca olarak geliştirilmiştir. İhtiyaç duyuldukça yeni dillerin eklenmesi olanaklıdır.

Sistem Avrupa Birliği direktifleri doğrultusunda açık kaynak kodlu teknolojiler kullanılarak geliştirilmiştir. Bu sayede üst seviyede esnek ve ihtiyaca göre genişletilebilir bir platform oluşturulmuştur.BYS, biyosfer rezerv alanı ile ilgili bilgileri toplanmasını, yönetilmesini ve paylaşılmasını etkin kılacak yönetim ve sorgu araçlarına sahiptir. Bu özellikleri ile sanal bir topluluk oluşturulmasını destekler niteliktedir.

Kullanılan veri yapıları ve platform spesifikasyonları, Bakanlık bilgi sistemleri ile hem teknik altyapı düzeyinde hem de bilgi düzeyinde uyumluluk göz önünde bulundurularak oluşturulmuştur. Bilgi tutarlılığı ve veri tekrarlarının engellenmesi için Bakanlık bilgileri derinlemesine incelenmiş ve özellikle Nuh'un Gemisi ve ORBIS verileri ile paralellik kurulmuştur. Uygun noktalarda, INSPIRE direktifi ile uyumluluk aranmıştır.

Sistem, Çevre ve Orman Bakanlığı bünyesinde, Bilgi İşlem Dairesi'nin kontrol ve sorumluluğunda olacak şekilde, projeye tahsis edilen sunucuya kurulmuş ve işletilmektedir. Sistem, benzer projelere referans oluşturmak amacıyla, toplanan ve yönetilen bilgilerin standartlaştırılması yönünde bir adım olarak da görülmelidir.

İzleme

Bulgulara göre araştırma ekipleri tarafından önerilen göstergelerden bazıları şöyledir:

• Ağaçkakanlar, ormanların biyolojik sağlığı açısından çok önemli ve faydalı göstergelerdir.
• Bayağı deniz kartalları, kıyı ormanları ve sulak alanların sağlıklı olduğunun göstergesidir.
• Nal burunlu yarasalar (Rhinolophus), mağaraların herhangi bir şekilde rahatsız edilmediğinin göstergesidir.
• Kekik (Satureja coerulea), kuyruklu adaçayı (Sideritis scardica subsp. scardica), büyük çiçekli yüksükotu (Digitalis grandiflora) ve akçabardak (Leucojum aestivum) da, bitki ve otların kontrolsüz toplanması tehlikesinin göstergeleridir.

Projenin paydaşları olan Yıldız hane halklarının büyük çoğunluğu, ormanlardaki ve dağlardaki doğal kaynakları yoğun şekilde kullanmaktadır (kereste, mantar, av hayvanları, tıbbi amaçlı bitkiler ve bal gibi). Yörenin dışında yaşayan insanlar da, bu doğal kaynaklardan faydalanmak amacıyla yöreye gelmektedir. Bazı durumlarda kaynakların limitlerin çok üzerinde kullanıldığı görülmektedir. Bu nedenle bu misyon kapsamında gerçekleştirilen incelemeler, paydaşların katılımıyla izleme çerçevesinin pilot olarak uygulanacağı üç doğal kaynağın kullanımı üzerine yoğunlaştırılmıştır. Bu amaçla seçilen üç doğal kaynak şunlardır: mantarlar, balarıları ve bal,  av hayvanları.

Bu çalışmada, faydalı yönetim hedefleri geliştirebilmek ve bu hedeflere ulaşmada gösterilen ilerlemeyi izleyebilmek için gereken bilgileri sağlayacak altı ayrı araştırma konusu bulunmaktadır. Bu araştırma konuları;

• Mantar toplamanın yasak olduğu kontrol bölgelerini temel alan bir mantar toplama araştırması;
• Geyik, tavşan ve yaban domuzu iz ve işaretlerinin izlenmesi için önerilen kış kesit sisteminin iyileştirilmesine yönelik bir araştırma;
• Orman İşletme Müdürlüğü’nün orman amenajman planları bağlamında da yürütülen ve Yıldız’da eskiden uygulanmış ve bugün uygulanmakta olan orman politikalarının biyolojik çeşitlilik üzerindeki etkilerinin incelendiği bir araştırma;
• Yukarıda da ifade edilen bal arıcılığı çalışması;
• Köylülerin sosyo-ekonomik statülerinin ölçülmesi için optimal sosyal endeksin belirlenmesine yönelik bir çalışma; ve
• Uzun dönemli meteorolojik bilgiler kullanılarak iklim değişikliğinin etkilerinin araştırıldığı bir çalışma. 

Koruma altındaki alanların yönetiminde kullanılmak üzere birçok farklı izleme çerçevesi geliştirilmiştir. Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) ve Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından geliştirilenler de dahil çerçevelerin tamamı, bu misyon kapsamında incelenmiştir. Sonuç olarak, Biyosfer Yönetim Planı’nın uygulanması için en kuvvetli çerçeve izleme aracının ‘mantıksal çerçeve’ olduğuna karar verilmiştir. Bu doğrultuda, Yıldız Biyosferi Yönetim Planı için özel olarak bir genişletilmiş mantıksal çerçeve geliştirilmiştir. Söz konusu çerçevede, projenin yönetim planına ilişkin kendi fizibilite çalışmasında yer alan vizyon, hedefler ve faaliyetlere dayalı göstergeler yer almaktadır. Hem çerçeve hem de göstergeler, nihai yönetim planının yürütülmesini izlemede kullanılabilir ve gerektiğinde güncellenebilir niteliktedir.

Kaynak: yildizdaglari.cevreorman.gov.tr